De Zanzibardriehoek – Martin Bossenbroek

Boekentip van Daphne:

‘Zanzibar was in de 19e eeuw de spil in de Oost-Afrikaanse slavenhandel naar het Midden-Oosten. We zien deze wereld door de ogen van John Kirk, die met Livingstone meereisde op zijn tweede expeditie en later consul werd van Zanzibar. Een meeslepend boek waarin de dubbele agenda van de Europese mogendheden centraal staat. Hoe abolitionisme hand in hand kon gaan met koloniale expansie. Een aanrader!’

In 1873 dwingt Groot-Brittannië de sultan van Zanzibar tot het sluiten van de plaatselijke slavenmarkt, het centrum van de Oost-Afrikaanse mensenhandel. Een kwart eeuw later is het op het hele eiland gedaan met de slavernij. Net als met de onafhankelijkheid van het sultanaat. Na de kortste oorlog in de geschiedenis – nog geen drie kwartier – wordt Zanzibar een Brits protectoraat. Einde van de slavernij, begin van de onderwerping. Het westerse imperialisme is, heel paradoxaal, zowel humanitair, commercieel als agressief.
De Zanzibardriehoek beschrijft de laatste episode in de slavernijgeschiedenis vanuit de direct betrokkenen: de zendeling-ontdekkingsreiziger David Livingstone, bijgestaan door bevrijde slaven als James Chuma en gevolgd door avonturiers als Henry Stanley. Sultan Barghash en slavenhandelaar Tippu Tip verzetten zich, maar moeten buigen voor één man, de selfmade diplomaat John Kirk. Uiteindelijk is ook Kirk zelf niet meer dan een trekpop van de werkelijke hoofdrolspelers in de Europese regeringscentra.
De Zanzibardriehoek gaat net als De Boerenoorlog over goede bedoelingen, kwade opzet en de tragiek van Afrika, het slaafgemaakte continent